De energietransitie vraagt om het verduurzamen van alle woningen in Nederland. Voor nieuwbouwwoningen zijn de opties legio. Voor deze woningen kan immers in het ontwerptraject al rekening worden gehouden met de eisen vormgegeven in de nieuwe norm NTA8800. Voor bestaande woningen is dit echter een grotere uitdaging. Met een woningvoorraad van circa 7,7 miljoen woningen ligt hier wellicht de grootste uitdaging voor Nederland in de energietransitie. Voor het maken van energiezuinige ontwerpen wordt in Nederland al sinds 1979 gebruik gemaakt van de Trias Energetica. De Trias Energetica bestaat uit 3 stappen die toegepast worden op energiezuinig ontwerpen.
De Trias Energetica bestaat uit:
Stap 1: Beperk het energieverbruik door verspilling tegen te gaan door bijvoorbeeld isolatie.
Stap 2: Maak maximaal gebruik van energie uit duurzame bronnen, zoals wind-, water-, en zonne
-energie.
Stap 3: Maak zo efficiënt mogelijk gebruik van fossiele brandstoffen om in de resterende energiebehoefte te voorzien door het toepassen van bijvoorbeeld een warmtepomp.
De 3 stappen van de Trias Energetica kunnen tevens concreet gemaakt worden voor het verduurzamen van bestaande woningen. Vanwege het tijdspad van de energietransitie, de bijbehorende investeringen en de praktische toepassingsmogelijkheden hebben we de invulling van stap 2 en 3 aangepast.
Stap 1: Isoleren
De meest renderende manier van het terugbrengen van het energieverbruik van een woning wordt behaald door het toepassen van isolatie. Elke woning heeft warmteverlies, oftewel de warmte die verloren raakt door de constructie van een woning. Via ramen, muren, het dak of de vloer zal de woningen warmte verliezen. Om dit verlies te beperken zijn er diverse ingrepen mogelijk. Ingrepen als spouwmuur isolatie, dak isolatie, vloer of kruipruimte-isolatie of extra isolerend glas zullen direct hun uitwerking hebben op het verlagen van het warmteverlies van woningen. Elke
vorm van vermindering van het warmteverlies heeft concreet tot gevolg dat er minder energie aan de woningen toegevoegd zal moeten worden.
Stap 2: Lage temperatuur radiatoren en convectoren
Om uiteindelijk een efficiënte energievoorziening in een woning toe te passen, zal de woning eerst geschikt gemaakt moeten worden voor lage temperatuur verwarming. Deze manier van verwarmen, tot aanvoertemperaturen van maximaal 55 °C, wordt immers in de meeste vormen van gasloze energieopwekking toegepast.
De overstap naar lage temperatuur verwarming is in de gebouwde omgeving echter wel een grote stap. Woningen zijn doorgaans voorzien van radiatoren en convectoren, ontworpen voor hogere temperaturen. ClimateBooster is verreweg de interessantste optie om deze radiatoren en convectoren geschikt te maken voor lage temperatuur verwarming. Bij andere opties als grotere radiatoren, vloerverwarming of nieuwe geblazen radiatoren lopen de kosten en installatietijd al snel hoog op.
Een groot bijkomend voordeel bij deze ingreep, is dat de huidige gas gestookte energievoorzieningen in woningen al efficiënter (20-35%) en dus energiezuiniger zullen gaan werken bij lagere aanvoertemperaturen. Dit mes snijdt dus aan twee kanten. De woning is klaar voor een toekomstige efficiënte opwekkingsvorm van energie en tot die tijd wordt er al bespaard op de energiekosten.
Stap 3: Warmtepomp
Na het uitvoeren van stap 1 en 2 zal een woning klaar zijn voor het toepassen van een efficiënte opwekkingsvorm van de benodigde energie. Op dit moment wordt de warmtepomp gezien als geschiktste alternatief voor de huidige gasgestookte verwarmingsketel. Warmtepompen komen in 2 vormen voor. Zo zijn er luchtwater- warmtepompen, waarbij energie uit omgevings- of ventilatielucht wordt gewonnen. Daarnaast zijn er water-water warmtepompen, waarbij energie uit bijvoorbeeld grond- of oppervlaktewater wordt gewonnen. Warmtepompen werken voornamelijk bij lage aanvoertemperaturen tot maximaal 55 °C. Hoewel er ontwikkelingen zijn op het gebied van warmtepompen die werken met hogere aanvoertemperaturen, zal een warmtepomp bij een lagere aanvoertemperatuur nog altijd efficiënter werken.
Door het doorlopen van deze 3 stappen, kan elk woonhuis klaar gemaakt worden voor een gasloze toekomst. Daarnaast zullen de investering per stap uitgespreid worden over meerdere jaren. Door de volgende van deze stappen aan te houden kan men echter nu al beginnen met energie besparen en zo stapsgewijs naar een gasloze energievoorziening toewerken.
Wil je meet weten over: